Pir Sultan Abdal, hayatı ve şiirleri

Pir Sultan Abdal, hayatı ve şiirleri 

Pir Sultan Abdal, 16. yüzyılda yaşamış, Alevi-Türk halk şairi veozanıdır. Asıl adı Haydar'dır. Yaşamının büyük bölümü Sivas’ın Yıldızeli ilçesinin Çırçırbucağına bağlı Banaz köyünde geçti. İdam edilen Pir Sultan Abdal'ın ölümünün, 1547-1551 ya da 1587-1590 yılları arasındaki bir tarih olduğu sanılıyor.

Açılın Kapılar Şaha Gidelim

Hızır paşa bizi berdar etmeden Açılın kapılar şaha gidelim Siyaset günleri gelip yetmeden Açılın kapılar şaha gidelim Gönül çıkmak ister, şahın köşküne Can boyanmak ister, Ali müşküne Pirim Ali on ik'imam aşkına Açılın kapılar şaha gidelim Her nereye gitsem, yolum dumandır Bizi böyle kılan, ahd-ü amandır Zincir boynum sıktı hayli zamandır Açılın kapılar şaha gidelim Yaz selleri gibi akar çağlarım Hançer aldım, ciğerciğim dağlarım Garip kaldım, şu arada ağlarım Açılın kapılar şaha gidelim Ilgın ılgın eser seher yelleri Yare selam eylen urum erleri Bize peyik geldi, şah bülbülleri Açılın kapılar şaha gidelim PİR SULTAN'ım eydür mürvetli şah'ım Yaram baş verdi, sızlar ciğergahım Arşa direk direk olmuştur ahım Açılın kapılar şaha gidelim

Pir Sultan Abdal, şiirlerinde Allah, İslam Peygamberi Muhammed, Ali, On İki İmam veEhl-i Beyt sevgisini sıkça işlemiştir. Ayrıca sosyal konulara da yer vermiş ve bunları birer sosyal uyarı niteliğinde işlemiştir. Çoğu şiirini nefes tarzında ilahilerleyazmıştır.

Aslı Nedir

Güzel Şah'ım çok yerlerden görünür 

Aslı nedir neye verdin Bağdad'ı 

Şahım birdir binbir dona bürünür 

Aslı nedir neye verdin Bağdad'ı 



Eremedim ben bu sırrın aslına 

Yazık değil mi müminle müslime 

Getirin Mervan'ı Bağdad üstüne 

Aslı nedir neye verdin Bağdad'ı 



Yok mu bunda erenlerin yardımı 

Ne çekersin bu cefanın derdini 

Yiğitlere ardır vermek yurdunu 

Ah Hünkar'ım neye verdin Bağdad'ı 



Geldi Mervan hendekleri doldurdu 

Kırdı Hurmalığı aldı Bağdad'ı 

Çığrışıp geliyor yeşil ördeği 

Aslı nedir neye verdin Bağdad'ı 



Pir Sultan'ım der ki üçler yediler 

Kırklar da bu demde hazır idiler 

Bağdad'ı Basra'yı verdi dediler 

Aslı nedir neye verdin Bağdad'ı

Alevi bir şair olduğundan Hakk-Muhammed-Ali motifini kullanmıştır. Alevi geleneklerine bağlı bir dergâh ortamında yetişmiştir. Alevi ekolü tekke eğitiminin etkisiyle insanlar arasında bu yola çağıran bir şahıs olmuştur. Medrese öğreniminiErdebil'de görmesine rağmen, diğer bazı halk şairlerinin tersine, Divan Edebiyatı'ndan hiç etkilenmemiştir.

Ben de Şu Dünyaya Geldim Geleli

Ben de şu dünyaya geldim geleli 

Emanetten bir don giymişe döndüm 

Sahibi çıktıda elimden aldı 

Koru yerde koyun yaymışa döndüm 



O yar geldi geçti geri bakmadı. 

Hendekler kazdırdım sular akmadı 

Çok yuva bekledim cücük çıkmadı 

Boş yuva beklemiş yoz kuşa döndüm 



Pir Sultan abdalım bu dünya fani 

Baştan başa kim sürdü bu devranı 

Yarin bir çift sözü üşüttü beni 

Yüce dağ başında donmuşa döndüm

Pir Sultan Abdal, Aleviler arasında Yedi Ulular olarak bilinen Yedi Ulu Ozan'dan birisidir. Genellikle Osmanlı bürokrasisine karşı tutumuyla bilinir. Deyişlerinde eski Türk kültürünü ve Alevi inancını yansıtır.^]Ölümünün ve deyişlerinin etkisiyle kollektif bir bilinç oluşmuş, onun adına birçok şiir, söz, anı oluşturulmuştur. Anadolu halk kültürünün yaşayan bir ögesi olarak görülmüştür.

Bir Güzelin Aşığıyım 

Bana bir yar olsa gönül verdiğim 

Çıksa bari yüreğimden bu acı 

Yaresin bekleyip ahdın güttüğüm 

Bulunsa bir sınık yare sarıcı 



Yarinden ayrılan hiç gülmez imiş 

Akar çeşmi yaşı silinmez imiş 

Kişinin dediği olunmaz imiş 

Salar imiş her yanına salıcı 



Aşk elinden ciğerciğim delindi 

Gönlün kal dediği yerde kalındı 

Her nerede olsa bize bulundu 

Gıybet edip yüzümüze gülücü 



Nice bezirganlar kond bu hana 

Dünya baki değil sultana hana 

Bir kalleş yar ile girme meydana 

Erin ere doğru gerek kılıcı 



Pir Sultan Abdal'ım çoştum giderim 

Bir kuru kavgayı sürüp niderim 

Yiyelim içelim sohbet edelim 

Gelir bir gün emanetin alıcı

Bir Güzelin Aşığıyım

Bir güzelin aşığıyım erenler 

Onun için taşa tutar el beni 

Gündüz hayalimde gece düşümde 

Kumdan kuma savuruyor yel beni 



Al gül olsam al gerdana takılsam 

Kemer olsam ince bele sarılsam 

Köle olsam pazarlarda satılsam 

Yarim deyi al sinene sar beni 



Abdal Pir Sultan'ım gamzeler oktur 

Hezaran sinemde yaralar çoktur 

Benim senden özge sevdiğim yoktur 

İnanmazsan git Allah'a sor beni

Be Sevdiğim

Be sevdiğim seni benden ayıran Din iman bulmaya diyelim Allah Şu sinemi aşk oduna dağlayan Bekası olmayan diyelim Allah Bir münafık sebep oldu bu işe Umarım başına hem taşlar düşe Kör yılanlar ura cesedi şişe Eriye döküle diyelim Allah O da benim gibi yana kuruya Kısmeti tükene başı çürüye Seyit Vakkas bir ok ura devire Cennet'e girmeye diyelim Allah Allah anı bin bir belaya ata Kısmeti tükene vadesi yete Yetmiş seksen sene döşekte yata Yata da kalkmaya diyelim Allah Pir Sultan Abdal'ım almadım hızaz O kelp rakip bize eyledi garaz Başka dertten gayrı bin kantar maraz Gire de çıkmaya diyelim Allah

Pir Sultan Abdal