DNA strandlerinin ayna görüntüsünün tersi yerleşimi ve zıt yönlü ve yüklü homokiral mekanik mekanizma.Ellilik(handedness) yapısını bozmadan hiç bir şekilde değiştirilemez fakat yönler zıt yönlerde değiştirilebilir.

 

      DNA strandlerinin birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi yerleşimi ve zıt yönlü ve yüklü homokiral mekanik mekanizma.

                                                

                                                                                  

                     DNA strandleri de şekildeki gibi  sağ el içi ve sağ elin ayna görüntüsünün  tersi yerleşmiş olmalıdır. Ellilik(handedness) yapısını bozmadan hiç bir şekilde  değiştirilemez fakat yönü 

zıt yönlerde değiştirilebilir.               

Tek tip bir DNA strand'i olmalı.Birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi konumunda

eşleşerek ikili helikal yapıyı meydana getirirler.

               DNA strandleri Sağ-ellidir (R-handed).Sağ el iç yüzü ve 180 derece döndürülmüş sağ el içi 

               yönleri DNA strandlerinin yönünü gösteriyor.Strandlar birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi 

               yerleşmiş fakat tam simetri değildirler ve homokiral yapıdadırlar.

DNA strandlerinin birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi yerleşimi

Sağ elin veya eldivenin avuç iç tarafını saat yönünün tersine 180 derece döndürmek, ters ayna görüntüsü pozisyonudur.Her iki DNA zinciri de sağ-ellidir, ancak biri sağa, diğeri sola, zıt yönlerde veya yukarı veya aşağı doğru yönlendirilmiştir. (5'-3'  ve 3'-5')Bu yerleştirme  modeli, yalnızca iki sağ-elli zincirin birbirine zıt ayna görüntüsü pozisyonda düzenlenmesi durumunda mümkün olmalıdır.Her iki sağ-elli strand  ancak bu tür bir yerleşim modeliyle helikal homokiral  yapıyı oluşturabilir.Homokiral mekanizma şimdiye kadar tam açıklanamamıştır.DNA homokiraldir ve strandlerin ayna görüntüsünün tersi yerleşimi homokiral mekanizmanın anlaşılmasına  güzel bir örnek veya  yardımcı olabilir.DNA zincirleri tıpkı sağ ve sol ellerimiz gibi homokiraldir(homochilarity)fakat tam simetrik değildirler.

             Homokiralite,(homochiarility)  Kiralite(chilarity) ellilik Handedness 

Kiralite bir molekülün veya cismin ayna görüntüsüyle üst üste çakışmaması durumudur. Handedness (ellilik) kiralitenin sağ-elli veya sol-elli oluşunu belirler. Homokiralite canlılık özelliğidir ve  tek bir elliliğin (örneğin aminoasitlerde sol-elli, DNA’da sağ-elli) tercih edilmesi olgusudur.Glisin hariç tüm aminoasitler sol ellidir(L-handed),şekerlerin çoğu,DNA ve RNA  sağ ellidir.(R-handed)

Kiralite bir cismin ayna görüntüsü ile üst -üste gelememisidir. Bir cismin veya molekülün ayna görüntüsüyle çakışmamasıdır .Pastör kiraliteyi işaret eden ilk kişidir. Sağ elinizin ve sol ellerimiz homokiraldir.Aynada sağ elimizi sol elimiz gibi görürüz fakat gördüğümüz kuşkusuz sağ elimizdir.Sağ ve sol elimizin iç yüzlerini(palmar)karşıkarşıya rahatlıkla getirebiliriz fakat üst üste karşılıklı koyamayız.Karşılıklı tokalaşmada her iki tarafta aynı eli yani genellikle sağ el kullanılır.

 Kiral moleküllerin farklı enantiyomerleri  aynı kimyasal formüle sahip olsa da biyolojik etkileri tamamen farklı olabilir.  Thalidomid’in iki enantiomeri vardır ve biri   tedavi edici iken diğeri kanserojendir..Sadece enantiomer bazında kiraliteye bakmak yanıltıcı olabilir.Makroskobik düzeyde de  kiralite ve homokiralite ye  bakılmalıdırHomo kiralite mekanizmasının şimdiye kadar tam anlaşılamamıştır." 

Zıt yönlü ve yüklü hafif asimetrik ikili yapılanma"  atomaltı parçacıklardan,DNA,canlıların bilateral ikili yapılanması ,gezegenler hatta galaksilere kadar şeyde karşımıza çıkabiliyor.

Homokiral mekanizmayı açıklamada temel mekanizma olabilir. 

                                                                     

                                                                  DNA sarmalı ve R-elli her şey her konumda R-elli'dir, ancak yön değişebilir. R-elli DNA zincirleri, DNA üzerinde birbirlerinin ters ayna görüntüsü pozisyonunda olmalıdır Zincirlerden biri sağ yönlü ise, diğerinin ters ayna görüntüsü pozisyonu nedeniyle sol yönlü olması gerekir.

Bu şekilde tüm eller R-elin avuç içi tarafıdır. Her iki DNA zinciri de sağ-ellidir ve DNA yapısında birbirlerinin ayna görüntüsünün zıt pozisyonunda bulunurlar. Şeklin üst kısmındaki iki el, sağ/sol vücut yarımlarında DNA'nın ters yön pozisyonundaki ayna görüntüsünü gösterir. Sağ-elli(R-handed) eldivenin yapısını değiştirmeden sol-elli yapılamaz. Sağ elimizi veya sağ eldivenimizi saat yönünün tersine 180 derece döndürürsek, sağ-ellilik değişmez, ancak yönler zıt  yönde değişir. Önde gelen zincir mavi, geride kalan zincir kırmızıdır. R-mavi el başparmağı ve L-kırmızı el başparmağı, sol/sağ vücut kısımlarındaki iplikçiklerin yönlerini gösterir ve iplikçiklerin yön değişimini gösterir.

 DNA iplikçikleri, DNA yapısında birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi pozisyonda zıt yönlerde bulunur. Sağ/sol vücut kısımlarındaki hücrelerde de DNA iplikçiklerinin yönü ters yönde değişmiştir. R-vücut yarım hücrelerinde öncü iplikçik(leading strand) 5'-3' yönünde konumlanırken, L-vücut yarım hücrelerinde 3'-5' ters yönünde konumlanır. Protein sentezinde tek bir iplikçik kopyalanır. mRNA, R-gövde yarım hücrelerinde öncül iplikten transkribe edildiğinde, L-gövde yarım hücrelerinde zıt yönde olmalıdır ve bu yerleştirme modeliyle, sağ-sol vücut yarımlarının homokiral asimetrisi ve canlılardaki tüm amino asitlerin solaklığı sağlanabilir.

R/L vücut yarım hücrelerinde DNA ve genlerin birbirinin ayna görüntüsündeki ters lokalizasyonu, R/L asimetrik ayna görüntüsünde homokiral bir vücut yapılanması yaratabilir. Bu olgu, protein sentezinde her zaman L-elli amino asitlerin kullanılmasına bir açıklama getirebilir."Zıt yönlü ve zıt yüklü homokiral ikilik"DNA yapısında ,replikasyonda transkripsiyonda ve protein sentezinde yer alan mekanik bir mekanizma olmalıdır,

Evrim tarafından geliştirilen DNA ipliklerinin ters ayna görüntüsü konumu ve mRNA nın kopyalamasıyla birlikte çok hücreli organizmalara  geçiş aşamasını gerçekleştirebilir.

                                                                 

 

                                                                  

          (   Üsteki ve altaki şekil birbirlerini tamamlayacıdır ve teorinin daha kolay anlaşılmasını sağlayabilir)

            Birbirlerinin ayna görüntüsünün tersi iki sağ elli( R-handed   ) veya birisi  tek 

          strandli sağ elli  ssDNA ve diğeri ise sağ-elli tekli ssRNA strandi ilkel çorboda 

          raslantısal olarak bir araya gelerek ilkel bir DNA oluşturabilir.

"Canlılarda Zıt yönlü ve yüklü homokiral mekanik mekanizma" DNA ve DNA replikasyonu,transkripsiyon ve protein sentezinde kullanılan bir mekanik 

mekanizma "olmalıdır.(Başka bir makalede ayrıntılı anlatılmaya çalışılacaktır Dr.Engin sayın)